LỄ CÚNG ÔNG CÔNG
23 tháng Chạp năm Mậu Tuất 2018, đón Tết Kỷ Hợi 2019
Tết Ông Công, còn gọi là Ông Táo hay Vua bếp, gắn liền với truyền thuyết về tình vợ chồng của một người đàn bà với 2 người đàn ông. Họ sống rất tình nghĩa với nhau. Song vì tai họa lửa mà cả 3 cùng chết cháy. Nhà Trời thấy họ sống có tình có nghĩa bèn phong cho là Vua bếp, giúp quản lý bếp núc trong các nhà. Từ đó dân ta hàng năm cúng Vua bếp vào ngày 23 tháng chạp, vì cho rằng ngày này Vua bếp lên chầu Trời để tâu Ngọc hoàng về công tội chủ nhà trong năm qua.
Thực ra không phải như vậy. Táo công là một Thiên quan có thật, được Nhà Trời giao trọng trách theo dõi về lửa trong vũ trụ, gồm có cả lửa Trời như bức xạ vũ trụ, bão lửa, cho đến lửa cháy rừng, lửa phun trào các núi lửa, lửa chiến tranh, lửa đun nấu của người Trần, cháy nổ v.v... Táo công gồm có 3 vị, có liên quan đến việc trước đây 3 vị này về làm người Trần đã nhập vào thân xác 1 nữ và 2 nam. Họ có tình vợ chồng rất chung thủy sống chết có nhau và đã cùng chết vì lửa để giữ lòng chung thủy. Vì lòng thủy chung chết vì lửa mà Nhà Trời sắc phong cho cả 3 làm Thiên quan theo dõi về lửa và cháy nổ. Cái này là có thật (cũng như Đức Phật, Ngọc Hoàng Thượng Đế là có thật từng là người Trần), chuyện xảy ra vào khoảng trên 3 ngàn năm trước, khi các Thiên quan này còn là người Trần tại thế. Táo công chỉ là tên người đời đặt cho các ngài đó thôi. Gọi đúng thì phải là các Thiên quan, Thần lửa. Tác giả đã kiểm chứng nhiều lần, mỗi khi cúng mời Thần lửa (Táo công) về, thì thấy quả thực có 1 bà và 2 ông về bàn thờ. Cái này không sai! Bà thì mặc áo tứ thân mầu nâu tươi có yếm, váy thâm, đội khăn vấn mỏ quạ, chân đi dép. Hai Ông thì áo gấm hoa, quần trắng, đội mũ cánh chuồn, đi hài đen. (Không phải hình hài áo mũ như hàng mã bán ở chợ). Các vị mặc như vậy để người Trần vẫn thấy 1 bà 2 ông trước đây, chứ thực ra nay là Thiên quan người Trời thì không có giới tính. Táo Công ngự ở cõi Trời, không ở cõi Trần, vì vậy trong gian bếp ta không nên đặt bàn thờ Táo công. Có cúng các ngài cũng không về. Chỉ ngày 23 tháng chạp, khi ta cúng trên bàn thờ Thần linh và có lời mời thì các ngài mới về. Cần hiểu Táo công lo chung việc liên quan đến lửa và cháy nổ của cả cõi Trời và cõi Trần, không phải chỉ giúp việc bếp núc cho các nhà. Những nơi dễ cháy như cửa hàng bán xăng dầu, nhà máy chế biến gỗ, nhà máy bông vải sợi, nhà máy chế thuốc nổ v.v... có thể đặt bàn thờ cúng Táo công, gọi là thờ Thần lửa , nhờ ngài trợ giúp an toàn cháy nổ.
Dưới đây xin có hướng dẫn về việc cúng tết Ông Công nhân 23 tháng Chạp năm Mậu Tuất 2018, chuẩn bị đón Tết Kỷ Hợi 2019. Cúng trên bàn thờ Thần linh + Gia tiên.
Đồ lễ: Cần có hương nước nến (hoặc đèn dầu), hoa, trái cây, tiền thật (cúng xong nhận lại để dùng, coi như lộc của lễ), kẹo bánh và các thứ khác nữa tuỳ thích, và mâm cơm rượu, cá chép sống có hay không đều được, có giầy mũ áo và cá chép hàng mã có hay không đều được. Hàng mã này có bán cả bộ ở chợ- thứ này cũng chỉ là tượng trưng thôi, chứ không thật, vì vậy tốt nhất là không có hàng mã, mà thay vào đó là đặt lễ tiền thật với tấm lòng biếu các Thần để mua sắm tùy thích. Như thế các ngài thấy thiết thực hơn. (Nhà nào cũng cúng mũ áo thì cất vào tủ nào cho hết? Cúng tiền thì còn để mà tiêu dần!). Mọi đồ lễ đều phải tươi thơm. Không cần thắp hương trong nhà bếp. Cúng vào giờ Ngọ ngày 23 tháng Chạp. Cũng có thể cúng sớm hơn vào chiều hoặc tối ngày 22.
Lời khấn: (có thể đọc bài khấn sau đây, khấn xong hóa bài khấn này):
Nam mô Chư Phật thập phương (3 lần 3 vái).
Con kính lạy ngài Đương niên Thiên quan hành khiển năm Mậu Tuất;
Con kính lạy các ngài Thiên quan Thần lửa;
Con kính lạy các quan Thần linh Thổ công, Thần long mạch;
Con kính lạy Ông Bà tổ tiên dòng họ…
Hôm nay là ngày 23 tháng chạp năm Mậu Tuất, tín chủ chúng con là…(họ tên chủ nhà) cùng phu thê…(họ tên vợ) thay mặt cho các con cháu trong nhà có chút lễ mọn và tấm lòng thành kính dâng: ngài Đương niên Thiên quan, các ngài Thiên quan Thần lửa, các quan Thần linh Thổ công, Thần long mạch, ông bà tổ tiên nội (ngoại) tộc. Kính mời các vị Thiên quan hành khiển và Thần lửa, và các Tôn thần cùng ông bà tổ tiên hiển linh trước án, thụ hưởng lễ vật và phù hộ độ trì cho chúng con.
Cúi xin các Thiên quan, Tôn thần và Tổ tiên gia ân mọi lỗi lầm chúng con đã mắc phải trong năm này về việc dùng lửa. Xin ban phước lộc phù hộ độ trì, chỉ giáo cho chúng con đường đi nước bước để năm sau chúng con giữ được sức khỏe, an toàn lửa nước, thịnh vượng, vạn sự được như ý.
Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được chứng giám và phù hộ độ trì.
(Cầu gì cụ thể nữa thì kể ra…).
Chúng con xin phép được hóa chân hương và lau dọn bát hương, bàn thờ sau lễ này.
Nam mô Phật (3 lần 3 vái).
Việc sau lễ: Cúng xong thì hóa vàng nếu có, thả cá chép (nếu có) nhẹ nhàng ra sông hồ ao sạch. Không thả vào bể cá cảnh. Cần quan niệm, đây thực chất là một cách phóng sinh, tạo một tâm thiện, chứ không phải để Táo công cưỡi cá lên Trời. Các ngài đang ở trên Trời rồi, lại vốn đi mây về gió, nên không cần cá chép của ta để cưỡi. Vì vậy, tốt nhất nên mùa cá người ta bắt hoặc câu được ở sông hồ đem bán ở chợ, rồi đem thả trở lại các sông hồ. Đấy chính là phóng sinh thật. Có thể thả cả nào cũng được, tôm cua ốc cũng được, miến là có phóng sinh. Không nhất thiết phải là cá chép. Sở dĩ có chuyện phóng sinh thế này là ý muốn để phần nào chuộc lại tội lỗi trong năm đã giết ăn thịt nhiều động vật trong gian bếp. Đó là cái tâm thiện, nhưng bạn đọc không nên hiểu ăn thịt động vật là có tội. Bản chất của động vật trên thế gian là ăn thịt lẫn nhau: mèo ăn chuột, rắn ăn ếch nhài, hổ ăn hươu nai, gà ăn sâu giun, người ăn gà vịt trâu bò tôm cá v.v... Cho nên giết thịt súc vật để ăn thịt là không có lỗi. Nhưng không được giết súc vật giã man, và giết mang tính diệt chủng.
Sau lễ thì hóa hết chân hương, mỗi bát hương chỉ giữ lại 3 chân hương cũ, hóa mọi thứ trên bàn thờ, lau chùi bát hương và bàn thờ sạch sẽ. Xong thắp mỗi bát hương 1- 3 nén hương. Có đủ nến (hoặc đèn dầu) và nước. Đồ lễ có hay không đều được. Chắp tay kính lạy Thần linh, Gia tiên là xong. Nhà nào có bàn thờ Phật thì phải cúng cả bàn thờ Phật. Tro hóa mọi thứ phải đổ vào thùng rác, không được đổ ra sông hồ ao biển làm ô nhiễm môi trường nước và đất, vì trong này có nhiều hóa chất độc hại. Chân hương cứ đầy là bóa đi cho nhẹ bát hương vào bất cứ lúc nào. Nhiều nhà cứ phải đợi đến 23 tháng Chạp mới hóa chân hương, nên phải chịu khốn khổ cả năm. Có khi vì nhiều chân hương quá mà dễ sinh bùng cháy.
Chú thích: Bạn đọc có thể tìm các bài cúng khác chuẩn bị cho Tết, có trong cuốn sách của tác giả:
“Âm Dương cuộc sống đời thường”, có bán ở các hiệu sách.
Đọc thêm: Bài 20- CÚNG ĐẦU NĂM MỚI
GS Đích
___________________________________________________________
